Kim jest kameleon społeczny i dlaczego lepiej nie zaprzątać sobie nim głowy?

Myśli jedno, robi drugie, jednego dnia jest przeciwnikiem w danej sprawie, drugiego już gorącym zwolennikiem i nie widzi w tym niczego złego, swoje opinie dostosowuje do grona, w jakim przebywa, wszystko kosztem własnych potrzeb i uczuć, bez szczerości – po to, by uzyskać fałszywy sukces towarzyski. Kameleon społeczny.

Jak to się kończy?

Zazwyczaj chwilowym zainteresowaniem otoczenia a potem intuicyjnym odrzuceniem. Kameleon nie może pochwalić się długoletnimi znajomościami oraz posiadaniem bliskich przyjaciół. Ma tylko znajomych.

Skąd ten termin? Kim jest kameleon społeczny?

Kameleon społeczny to osoba, która w opinii Marka Snydera, psychologa z Uniwersytetu z Minnesoty, stała się mistrzem robienia dobrego wrażenia. To osobowość nieuchwytna, zmienna jak chorągiewka lub równie stała jak wiatr. Na każdym kroku oceniająca, co się jej opłaca, jakie poglądy i postawy warto w danej sytuacji zaprezentować.

Taka postawa bierze górę, gdy umiejętności społeczne stają się ważniejsze, lepiej ukształtowane niż szacunek do własnych uczuć. Kameleon tak bardzo chce być lubiany i szanowany, że swoje zachowanie dostosowuje do wymogów innych osób i robiąc to sprzeniewierza się sobie.

Jak to jest u „normalnych ludzi”? Zdrowa postawa to poszukiwanie akceptacji u wybranej grupy osób (nie wszystkich), nigdy nie kosztem własnego poczucia komfortu, integralności i bezpieczeństwa.

„Osobowość jak gdyby”

Psychoanalityk Helena Deutsch nazywa kameleonów społecznych „osobowościami jak gdyby”. Dlaczego?

Ponieważ trudno uchwycić, jaki właściwie jest kameleon, bo zmienia się na bieżąco, bardzo plastycznie, jego wizerunek i odbiór może być ciągle inny. Przechodzi jak kalejdoskop zmiennych, w których bardzo łatwo się pogubić. Jest dramatycznie ukierunkowany na to, by dostosować się do otaczających osób i zdobyć ich aprobatę. Nie zważając na nic innego…

Taka osoba nie mówi wprost, co naprawdę czuje. Jest świetnym obserwatorem i dostosowuje nie tylko własne „przekonania”, ale również sposób mówienia i gesty do poglądów towarzystwa. Może być milczkiem, gadułą, osobą sypiącą ciekawymi anegdotkami z rękawa lub skupionym i wycofanym partnerem rozmów. Wszystko po to, by wytworzyć wrażenie, że jest przyjaźnie nastawiona.

„Osobowości jak gdyby” świetnie kontrolują wrażenie, jakie wywołują. Z tego powodu najlepiej odnajdują się w aktorstwie, dyplomacji czy polityce.

Jak rozpoznać kameleona społecznego?

To ta osoba, którą wszyscy akceptują i lubią, ale niewiele są w stanie o niej powiedzieć poza ogólnikami typu „miła”, „uśmiechnięta”. Potrafi zrobić dobre wrażenie, ale trudno jej zbudować trwałe relacje. Przy bliższym poznaniu kameleon bowiem traci, dlatego tylko z garstką osób łączą go bliższe relacje (zazwyczaj w rodzinie). Pozostałe kontakty są bardzo powierzchowne.

W czym problem? Kameleon społeczny

Kameleon społeczny nie potrafi „być sobą”. Nieustannie gra, analizuje i to jest wyjątkowo męczące i niebezpieczne, bo pozbawia go możliwości stworzenia trwałych i głębokich więzi. Przez to, że nie jest szczery, nie daje się poznać. Poza tym jest to osoba o niskiej samoocenie.

Zdrowo funkcjonujący człowiek działa w zgodzie ze swoimi najgłębszymi uczuciami i przekonaniami bez względu na konsekwencje społeczne. Buduje swój świat, otaczając się osobami o podobnych priorytetach. Nie boi się odrzucenia i bycia „nielubianym”. Wie, że nie da się wszystkim dogodzić…Niekiedy też dąży do konfrontacji, bo nie jest w stanie żyć w dwulicowości. Integralność emocjonalna ma dla niego kluczowe znaczenie. Kameleon ucieka od tej odpowiedzialności i żyje tak naprawdę poza społeczeństwem.

Czy warto zaprzyjaźnić się z kameleonem?

Myślę, że odpowiedź kryje się w znanym powiedzeniu…

“Boże, chroń mnie przed fałszywymi przyjaciółmi, bo z wrogami już sobie poradzę”