Art. sponsorowany

Mity o cholesterolu: w co nie warto wierzyć?

Cholesterol to słowo, które u wielu osób wzbudza strach. Nie bez powodu. Jego podwyższone stężenie, zwłaszcza w połączeniu z wysokim stężeniem lipoprotein LDL, zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy. Mimo to temat cholesterolu „obrósł” wieloma szkodliwymi mitami. Sprawdź, jaka jest prawda.

Mit #1: cholesterol jest zawsze szkodliwy

Choć cholesterol bywa nazywany „źródłem wszelkiego zła”, w rzeczywistości ta substancja jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. To ten alkohol steroidowy jest kluczowym budulcem błon komórkowych, prekursorem ważnych hormonów (np. estrogenów czy testosteronu), a także witaminy D oraz kwasów żółciowych. Jest także składnikiem otoczek mielinowych, które odpowiadają za przewodnictwo w neuronach, i regulatorem przebiegu procesów metabolicznych[1].

Problemem jest dopiero nadmierne stężenie cholesterolu we krwi, a w szczególności jednej z jego frakcji, czyli LDL. To te lipoproteiny o małej gęstości przyczyniają się do powstawania blaszek miażdżycowych, a w konsekwencji do rozwoju miażdżycy i jej powikłań, w tym zawału serca czy udaru[2].

Mit #2: jedynym źródłem cholesterolu jest jedzenie

Owszem, cholesterol jest dostarczany z pożywieniem. Jego głównymi źródłami spożywczymi są żółtka jaj, podroby oraz wędliny na ich bazie[3]. Jednak nawet do 80% cholesterolu jest produkowane w wątrobie[4]. Dlatego aby zadbać o utrzymanie prawidłowego profilu lipidowego, nie wystarczy np. wyeliminować z diety produktów zawierających dużo cholesterolu. Zalecenia medyczne wyglądają inaczej.

Mit #3: podwyższony cholesterol zawsze oznacza, że trzeba wprowadzić leki

Nieprawidłowe parametry w lipidogramie to niepokojący sygnał. Jednak ich pojawienie się wcale nie musi od razu oznaczać konieczności przyjmowania statyn ani innych środków farmakologicznych. Podstawa to zmiana diety i wprowadzenie do niej steroli roślinnych, które obniżają poziom LDL o 7-12% w ciągu 2-3 tygodni przy dziennym spożyciu 1,5-3 g oraz prowadzeniu zdrowego stylu życia[5]. Zawiera je np. produkowana z olejów roślinnych miękka margaryna kubkowa Optima Cardio. Równie istotne jest zwiększenie aktywności fizycznej[6]. Modyfikacja stylu życia może zrobić ogromną różnicę!

Mit #4: tylko osoby z nadwagą i otyłością mogą mieć podwyższony cholesterol

Prawdą jest, że osoby ze zbyt wysoką masą ciała mogą mieć większą skłonność do zaburzeń gospodarki lipidowej[7]. Szczególnie wyraźna jest zależność między otyłością a podwyższonym poziomem trójglicerydów. Redukcja masy ciała o 5-10% może obniżyć ich stężenie nawet o 20%[8].

Mimo to źródło problemów z cholesterolem, a zwłaszcza z jego „złą” frakcją LDL może wynikać z zupełnie innych przyczyn. Przykładowo mogą im sprzyjać niedoczynność tarczycy, choroby wątroby, zespół Cushinga czy przyjmowanie niektórych leków[9], ale także nieprawidłowa dieta, zwłaszcza ta bogata w nasycone kwasy tłuszczowe i izomery tłuszczów trans[10]. Dlatego nawet osoby o prawidłowej masie ciała mogą się mierzyć z wysokim poziomem cholesterolu.

Mit #5: wszystkie tłuszcze w diecie podnoszą cholesterol

„Jeśli masz wysoki cholesterol, musisz przestać jeść tłuszcze” – to częsta rada, którą można usłyszeć choćby na spotkaniach rodzinnych. To prawda, ale… nie do końca. Szkodliwe z punktu widzenia profilu lipidowego są, jak już wspomniano, tłuszcze nasycone oraz izomery trans[11]. Te pierwsze podwyższają poziom „złego” cholesterolu. Drugie dodatkowo obniżają stężenie tego „dobrego”.

Dlatego w diecie na cholesterol nie powinny się znaleźć m.in.:

• tłuste czerwone mięso, np. wołowina, wieprzowina;
• masło;
• tłusty nabiał, np. sery żółte, śmietana czy mleko pełnotłuste.

Z drugiej strony warto zwiększyć podaż tłuszczów nienasyconych – wspierają one obniżanie poziomu „złego” cholesterolu[12]. W związku z tym w jadłospisie nie powinno zabraknąć np.:

• olejów roślinnych (z wyłączeniem kokosowego czy palmowego, w których przeważają nasycone kwasy tłuszczowe);
• orzechów;
• miękkich margaryn kubkowych na bazie olejów roślinnych – takich jak Optima Cardio, która dodatkowo zawiera sterole roślinne pomagające obniżyć poziom cholesterolu.

Ile spośród tych mitów było Ci znanych? Teraz już wiesz, jak wygląda prawda i możesz świadomie podjąć walkę o utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu. Powodzenia!

[1] https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/zapobieganie/62068,dobry-cholesterol-i-zly-cholesterol

[2] https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/zapobieganie/62068,dobry-cholesterol-i-zly-cholesterol

[3] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/diety_w_chorobach/88067,hipercholesterolemia-dieta-na-obnizenie-cholesterolu-jadlospis-przepisy

[4] https://www.heartuk.org.uk/cholesterol/what-is-cholesterol

[5] https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/blood-cholesterol-reduction-health-claims-phytosterols-can

[6] https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.4.1.

[7] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/odchudzanie/wprowadzenie/115230,konsekwencje-otylosci

[8] https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/160368,jak-zmniejszyc-stezenie-triglicerydow-we-krwi

[9] https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/88295,hipercholesterolemia

[10] https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/zasady-zdrowego-zywienia/cholesterol-a-dieta/

[11] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/67338,tluszcze-podzial-budowa-funkcje-i-wlasciwosci

[12] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/67338,tluszcze-podzial-budowa-funkcje-i-wlasciwosci