Mój partner się mnie wstydzi. Problem „gorszej” połówki

Partner idealny? Nie istnieje. Zawsze jest się do czego przyczepić, zawsze coś, choćby niewielkiego, chciałoby się u tej drugiej osoby zmienić. Dopóki są to drobnostki, które może i złoszczą, ale w sumie da się na nie przymknąć oko, czujemy się szczęśliwi i nawet kochamy te wady, one przecież tworzą człowieka tak samo jak zalety. Z wadami jest jednak ten kłopot, że nie zawsze pozostają one w czterech ścianach wspólnego domu. Czasami wyłażą one na zewnątrz, a publiczność tam zgromadzona nie jest już tak łaskawa w ocenie ludzkich przywar. I wtedy pojawia się wstyd. Wstyd za partnera, który psuje nam reputację.

Można oczywiście mówić, że co nas obchodzi ludzkie gadanie, ale w rzeczywistości nie jest nam ono tak zupełnie obojętne, bo nie żyjemy w próżni. Nikt nie lubi zdziwionych spojrzeń w rodzaju: co ona w nim widzi?, dlaczego on z nią jest? Nie wasza sprawa!, chciałoby się odpowiedzieć. Lecz się nie mówi, bo podskórnie się czuje, że oni mają trochę racji.

Ale żenada…

Nie każdy czuje potrzebę, by głośno manifestować swoją miłość. Nie ogłasza wszem i wobec jak bardzo jest zakochany, bo co to kogo? To wyłącznie moja sprawa. Zdarza się jednak, iż ta powściągliwość przybiera dziwaczne formy. Czym innym jest bowiem dyskrecja, a czym innym celowe ukrywanie obiektu swoich uczuć. Chować przed światem swoją kobietę/faceta? Tak robią gwiazdy przewrażliwione na punkcie swojej prywatności i osoby zdradzające prawowitych małżonków. Oraz ci, którzy z jakichś powodów wstydzą się przyznać do drugiej połówki. Dlaczego się wstydzą? Ooo, tu lista powodów jest całkiem obszerna.

Na pierwszy ogień idzie wygląd – a bo ona taka gruba, a że jaki ma festyniarski gust i kto to widział, żeby baba prowadzała się z karaczanem o głowę niższym. Potem zachowanie i tu naprawdę jest w czym wybierać. Jest wstyd, bo wybranek rży jak koń z najgłupszych dowcipów i na dokładkę opowiada swoje żenujące żarty prowadzącego. Ma jakieś skrajnie niepopularne poglądy i lubi się z nimi obnosić. Ma ewidentne braki w edukacji i w każdej rozmowie wychodzi to na jaw. Nie ma żadnych ambicji zawodowych. Śmiertelnie poważnie traktuje horoskopy, wierzy w spisek Reptilian i nie wyklucza, że Ziemia jest płaska. Każdy niepoprawny politycznie dowcip gasi wywodami o prawach człowieka. Publicznie dłubie w zębach i puszcza bąki. Daje się wkręcać jak dziecko i nie widzi, że reszta ma z tego niezły ubaw. Dostaje korby po alkoholu. Robi karczemne awantury z byle powodu i wciąga w to wszystkich postronnych. Jest nieokrzesany i prostacki.

Zawstydzeni swoimi partnerami z pewnością mogą dodać do tego wykazu jeszcze wiele innych punkcików. A najgorsze jest to, że partner wywołuje w nas wstyd z zatrważającą regularnością. To nie są jednorazowe wpadki. Ten obciach to już reguła. Co oczywiście rodzi określone konsekwencje.

Razem, ale osobno

Wstydzić się nie lubimy, dlatego wywołująca zażenowanie połówka niby jest częścią naszego życia, ale w sumie to nie jest. Kłopotliwego partnera trzyma się z dala od ludzi, których opinia ma dużą wagę. Dziewczyna, żona nie ma szans na to, by poznać kolegów swojego faceta. Nie towarzyszy mu na imprezach i wyjazdach z całą paczką, bo ‘i tak byś się tam wynudziła’, zresztą ‘to były typowo męskie spotkania’. Jest izolowana. Nie dopuszcza się do sytuacji, w których ona mogłaby się zbłaźnić i reszta by na własne oczy zobaczyła, z jak mało interesującą osobą związało się swój los. Podobnie postępują kobiety, nagle przemieniające się w zagorzałe domatorki, niechętnie godzące się na wspólne wyjścia do kina czy restauracji, żeby przypadkiem nikt ich razem nie zobaczył. Tak, to zdecydowanie nie jest facet, którym chciałoby się pochwalić.

W ogóle ten związek jest jakiś taki dziwny. Nie ma wielkich, wspólnych planów, jakie zakochani zwykle snują. O przyszłości mówi się niewiele i jeśli nawet związek posuwa się do przodu, to kolejny etap zażyłości jest raczej przykrą konsekwencją, a nie świadomym, upragnionym wyborem. Ludzie są ze sobą, ale nie widać w nich szczęścia. Zamiast czułości i uśmiechów problematyczny partner dostaje ciągle po głowie, słyszy w kółko krytykę, boleśnie odczuwa niezadowolenie drugiej osoby. Jest lekceważenie, a tolerancja na błędy się zmniejsza. I nawet gdy próbuje się to źródło wstydu wspólnie przegadać, to rozmowa nacechowana jest agresją, pretensjami, a nie szczerą chęcią zrozumienia i naprawy.

Oni tego nie widzą

Nie zawsze wygląda to równie ponuro, bo bywa, że uczucie jest szczere, ale ‘świat go nie zrozumie’. Dziewczyna jest do rany przyłóż, miła, wesoła, zawsze wysłucha i wesprze dobrą radą, no problem w tym, że daleko jej do modelki, a z pisarzy zna tylko Danielle Steel. Jaka to partnerka do rozmów dla koleżanek prawniczek? Co pomyślą koledzy? Tak samo facet, może być jak opoka, wrażliwy, czuły i męski, sęk w tym, że to kierowca po zawodówce, trochę siara przyjść z nim na przyjęcie w międzynarodowej korpo. Można sobie tłumaczyć, że to chęć ochrony ukochanej osoby przed szyderstwami, znaczącymi uśmieszkami i traktowaniem z góry, lecz brzydka prawda jest taka: to wstyd. Taki irracjonalny strach, że niskie notowania życiowego partnera wpłyną negatywnie i na naszą ocenę.

Partner bowiem, podobnie jak mieszkanie, samochód czy zajmowane stanowisko, powinien spełniać określone standardy. To, z kim układamy swoje życie, świadczy również o nas samych. Każde środowisko ma swoje wytyczne w tym zakresie i wszelkie odstępstwa w dół odbierane są jako porażka. I nieważne, że niskie zarobki czy niedostatki w wyglądzie rekompensują inne, nierzadko cenniejsze przymioty. Dla otoczenia to kwestia drugorzędna, poza tym kto lubi się na każdym kroku usprawiedliwiać, tłumaczyć, że to wspaniały człowiek i nie wolno oceniać po pozorach. Zwłaszcza gdy samemu przywiązuje się wagę do pozorów, czując wewnętrznie, że to faktycznie mezalians. Że plusy nie przysłoniły całkowicie minusów. Po prostu, wstydzimy się felernego partnera przed tymi, którym chcemy zaimponować.

Płytkie? Może. Ale w podobny sposób myśli wielu ludzi, którzy bynajmniej nie uważają siebie za powierzchownych snobów. Bo miłość jest ważna, ale otoczenie również, i byłoby miło, gdyby towarzystwo zaakceptowało ‘kontrowersyjny’ wybór. Można iść z wszystkimi na wojnę, jednak nie każdy ma siłę na podobne konfrontacje, poza tym po drugiej stronie są nie tylko przypadkowi gapie, ale też rodzina, bliscy znajomi, współpracownicy, i ciężko się ich wyrzec. Więc lepiej nie dawać zbyt wielu powodów do szydery, rozsądniej będzie trzymać partnera pod kluczem, niech się nie wychyla i nie robi obciachu.

Kłopotliwy awans

Wstyd nie zawsze towarzyszy od samego początku. Pierwsze lata mogą być udane, dopiero z czasem życiowe priorytety zaczynają się rozjeżdżać. Zwykle wtedy, gdy jedno z partnerów zdecyduje się na diametralną odmianę, czy to w pracy zawodowej, czy w wyglądzie. To przeważnie pociąga za sobą nowe znajomości i pewne zmiany w myśleniu, co ostatecznie zmusza do spojrzenia na swój związek nowym, świeżym okiem. Wnioski z tej obserwacji mogą być bardzo przykre – to już nie ta czarująca, kochana osoba z początków znajomości, ale ktoś, kto… no, mógłby być nieco lepszy. Inni pewnie też to widzą, zastanawiają się, dziwią. Rzeczywiście, trochę wstyd. Stać mnie na kogoś mądrzejszego, szczuplejszego, bardziej ambitnego.

W przypadku kobiet przyczyną podobnej degradacji bywa też przejście na etat żony. Mąż się wyrobił, osiągnął sukces, ona stanęła w miejscu, przy pierogach i krochmaleniu pościeli. Dopóki prezentuje efektowną urodę, jest ok, niedostatki intelektu da się jakoś wybaczyć. Gorzej, gdy po ciąży straci talię osy, a nieprzespane noce zostawią po sobie ślad w postaci zmarszczek. Żona bez sukcesów i bez wyglądu – tego już za wiele. Może zostać, dom całkiem nieźle prowadzi, ale ze służącymi na imprezy się nie chodzi. No bo jak tu się pokazać z zaniedbanym wielorybem, kiedy dziewczyny kolegów niczym gazele, w najmodniejszych kieckach, perfekcyjne w każdym calu?

Lubię twoje wady

Choć brzmi to na pozór niedorzecznie, całkiem często celowo wiążemy się z ludźmi ‘wybrakowanymi’. Ich mankamenty są znane od pierwszej randki i poniekąd to one zadecydowały o tym, że doszło do randki numer dwa. Okazały się atutem, bo właśnie w kogoś takiego się celowało – kogoś gorszego, przy kim da się odsapnąć i podnieść samoocenę. Czyste wyrachowanie. Owszem, jest to partner, za którego trzeba świecić oczami, ale da się liczbę wpadek ograniczyć, neutralizując sprytnie potencjalne zagrożenia. Z partnerem bardziej adekwatnym wstydu by wprawdzie nie było, ale w zamian za to pojawiłyby się inne cierpienia. Wieczna rywalizacja, kto pierwszy. Ciągły strach, że pojawi się groźna konkurencja. Zero wsparcia, bo ludzie sukcesu są ponad takie słabości. A w diabły z takim związkiem! Mało atrakcyjna żona nie da wielkiej rozkoszy, ale i nie zdradzi, będzie tylko wdzięczna, że dało się jej coś, na co pewnie nie miała wielkiej nadziei. Nieciekawy mąż to pretekst do śmichów chichów, ale przynajmniej zawsze ma dla swojej kobiety czas i składa modły dziękczynne, że trafiła się mu taka bogini. Całkiem niezła nagroda za drobne upokorzenia.

Partner z niskiej półki świetnie też nadaje się na stadium przejściowe. Nie jest pierwszym wyborem, to opcja awaryjna, do czasu, aż trafi się ktoś idealny. Traktuje się go per nogam, jak wstydliwą przypadłość, dzięki temu nie blokuje się sobie drogi do kogoś wymarzonego. A gdy poszukiwania kończą się fiaskiem, nie zostaje się tak zupełnie na lodzie, łóżko nie jest puste. Tak faza tymczasowa zamienia się w stałą, co jakoś tam cieszy, ale przede wszystkim rodzi wstyd, że gra się w lidze okręgowej, a nie w ekstraklasie.

Właśnie ten strach przed samotnością tak często pcha w ramiona ludzi, na których by się nawet nie spojrzało, gdyby tylko miało się szanse na wartościowszy podbój. Jest presja, by złapać dosłownie kogokolwiek i nie tylko kobiety są na nią podatne – mężczyźni również, głównie ci, którzy niespecjalnie mogą przebierać w dziewczynach. Więc lepszy rydz niż nic, niech będzie, choć to żadna przyjemność mieć dzień w dzień przed oczami dowód uczuciowej klęski. Tym boleśniejszy, że otoczenie zdecydowanie bardziej nam współczuje niż zazdrości. Bo i z czego być tu dumnym? Upolowało się marną sztukę, podczas gdy znajomym trafiły się zdobycze o kilka klas lepsze. Wreszcie człowiek coraz częściej myśli, że mniej żenujące byłoby funkcjonowanie jako singiel niż prowadzanie się z kimś, kto zupełnie do nas nie pasuje.

Co ci przeszkadza?

Większość związkowych problemów dałoby się w miarę bezboleśnie rozwiązać, gdyby odpowiednio wcześnie rozpoczęło się pokojowe negocjacje. To, że partner nas zawstydza, jest takim właśnie problemem. Niestety, potęgowanym często przez niewłaściwe podejście. O przykrych sytuacjach nie mówi się normalnie, z taktem, najczęściej są po prostu fochy, brutalne odreagowanie własnego zażenowania, ostre przytyki. Przeżyty wcześniej wstyd zabolał tak mocno, że chce się go oddać z powrotem, w stronę winowajcy. Który zresztą może wcale nie być świadomy własnych niedostatków, dlatego potok jadu zamiast rzeczowych argumentów pogłębia jedynie przepaść. Nie ma zahamowań, by powiedzieć ‘jesteś brzydkim tłumokiem’, ale delikatna sugestia, by coś w swoim zachowaniu zmienić, nie chce przejść przez gardło. Jak gdyby była ona bardziej raniąca niż poniżające komentarze wygłaszane w złości.

Jest też pytanie – czy taki związek w ogóle warto ratować? Wstyd za partnera miewa czasami racjonalne podstawy i nie jest jedynie wyrazem jakichś wygórowanych, chorych ambicji. Brak dobrych manier, ordynarne zachowanie, obrażanie innych, agresja – za takie rzeczy trudno się nie wstydzić. I wręcz powinno się wymagać od partnera poprawy. Z drugiej strony jednak, skoro ktoś nas nie akceptuje takim, jakim jesteśmy, to co to za miłość? Wstydzić się kogoś za to, że ma 15 kilo nadwagi i nie odróżnia Moneta od Maneta? A reszta to niby co, taka doskonała i na wszystkim się zna? No i czy my sami jesteśmy kimś, z kogo ta druga, ‘gorsza’ połówka może być tak bezgranicznie dumna?