Po tym poznasz, że ON/ONA kłamie

Według badań przeprowadzonych na Northeastern University, w Boston, w USA, istnieją pewne sygnały, które pozwalają nam stwierdzić, czy osoba, z którą rozmawiamy mówi prawdę czy kłamie. Ważne sygnały przesyła nam mowa ciała, chociaż ona lubi płatać figle. Najwięcej możemy się natomiast dowiedzieć, próbując zdemaskować kłamstwo. Jak to zrobić? Okazuje się, że nie jest to aż tak trudne jak może się wydawać.

Kłamiemy coraz częściej

Kłamiemy średnio 11 razy w tygodniu. Mężczyźni kłamią, według badaczy, dwa razy częściej niż kobiety. Im bliżej wieczora, tym łatwiej przychodzi nam mijanie się z prawdą. Gdy poznajemy nową osobę, mijamy się z prawdą średnio 3 razy w ciągu 10 minut. Najczęściej kłamiemy na randce oraz podczas rozmów o pracę (ponad 50 proc. CV zawiera nieprawdziwe informacje – wynika z badań prof. Sbevena D. Levibba, autora książki „Freakonomia”). Zwykle, na co dzień są to „niewinne” kłamstwa – „świetnie wyglądasz”, „u mnie doskonale”, „to świetna praca”, itd. Kłamiemy, by lepiej zostać odebranym przez drugą osobę, by nie sprawić jej przykrości. Na co dzień dominują kłamstwa altruistyczne – wolimy być uprzejmi, mili niż szczerzy.

Okazuje się jednak, że takie „łatwe kłamstewka” sprawiają, że częściej kłamiemy w poważnych sprawach. Również dlatego, że żyjemy w trybie online – łatwiej nam kłamać przez telefon niż twarzą w twarz. Poza tym gdy piszemy maila, łatwiej mijamy się z prawdą, niż pisząc na papierze, jak dowodzi w swoich badaniach dr Terri Kurtzberg z Rutgers University. Generalnie najrzadziej okłamujemy bliskie osoby, jednak jeśli już nam się to zdarza, są to kłamstwa większego kalibru.

Jeśli mowa ciała, to…

Próbując stwierdzić, czy druga osoba kłamie powinniśmy szukać oznak – z jednej strony zdenerwowania, z drugiej nadmiernego skupienia. Nie jest to proste, bo samo dotykanie nosa czy szyi (co często wymienia się jako sygnały mijania się z prawdą) nie jest oczywiście potwierdzeniem, że ktoś nie jest z nami szczery. Na pewno warto słuchać swojej intuicji, a nie nienaturalnie skupiać się na ruchach dłoni czy głowy.

Najczęstszymi sygnałami kłamstwa są:

• zabawa dłońmi,
• odwracanie głowy, spojrzenia,
• oddalanie od rozmówcy,
• często ustawianie różnych przedmiotów między rozmówcą a kłamcą,
• dotykanie twarzy.

Ponadto – kłamstwo wymaga od nas większego wysiłku, zastanowienia, czasu. Dlatego, gdy kłamiemy, staramy się bardziej skupić, co wiąże się z szybszym mruganiem a jednocześnie z częstymi przerwami w trakcie mówienia. Czasami kłamcy mówią bardzo dużo, często powtarzają to samo, podają mnóstwo informacji (mało konkretnych), tak, by przekonać innych, że mówią prawdę i zagłuszyć wyrzuty sumienia.

Z drugiej strony gdy mijamy się z prawdą równie dobrze możemy mówić mniej, prostszymi zdaniami, powtarzać się. Oddalamy się od kłamstwa, dystansujemy się od niego, często nieświadomie, mówiąc bezosobowo.Kłamcy rzadziej używają „ja”, „moje”, korzystając z form „jej”, „ich”, stawiając akcent gdzie indziej, nie na siebie. Podczas rozmowy głośniej i ciężej oddychają.

Poza tym gdy mijamy się z prawdą, rzadziej gestykulujemy.

Dlatego wielu ekspertów wskazuje, że jeśli chcemy zidentyfikować kłamstwo, zamiast szukać oznak nerwowości, lepiej skupić się na tym, jak wielki wysiłek przysparza naszemu rozmówcy, by kłamać.

Najlepszymi kłamcami są inteligentne i kreatywne osoby. Badania wskazują, że im inteligentniejsze jest dziecko, tym szybciej zaczyna kłamać w taki sposób, że rodzic ma wątpliwość, czy jego pociecha rzeczywiście mija się z prawdą.

Jak łatwo sprawdzić, czy rozmówca kłamie?

• poprośmy, by opowiedział historię od końca, podając możliwie dużo szczegółów,
• zadawaj pytania otwarte – czy możesz mi powiedzieć więcej na ten temat, itd.
• nie przerywaj, pozwalaj mówić, używaj cichych przerw, by zachęcić rozmówcę do podawania szczegółów,
• ukryj fakt, o którym wiesz i zapytaj o niego rozmówcy,
• zaufaj swojej intuicji.