Skąpe miesiączki – co mogą oznaczać? Czy to powód do zmartwień?

Zarówno zbyt obfite jak i zbyt skąpe miesiączki powinny zmotywować nas do wizyty u ginekologa. Szczególnie jeśli nagle menstruacja zmienia się i krwawienie miesięczne wygląda inaczej niż dotychczas. Co mogą oznaczać skąpe miesiączki? I jak ocenić, czy rzeczywiście menstruacja jest niewielka?

Skąpe miesiączki: kiedy tak je oceniamy?

O skąpych miesiączkach mówimy wtedy, kiedy czas wypływu krwi jest krótszy niż dwa dni. W tym kontekście ocenia się też ilość utraconej krwi, która wynosi około 80 ml lub mniej. W przebiegu tak zwanej normalnej miesiączki tracimy około 150 ml krwi.

Większość kobiet używa tego terminu – skąpe miesiączki – nie tylko wtedy, kiedy miesiączka trwa dwa dni lub krócej, ale w sytuacji, kiedy jest mniej obfita niż dotychczas.  Jeśli skąpa miesiączka wystąpi w okresie do 35 dni od ostatniej menstruacji i jest to sytuacja jednostkowa, wyjątkowa, najczęściej uważa się ją za normę, niewymagającą dalszej diagnostyki (jednak, uwaga, należy sprawdzić, czy powodem nie jest ciąża!).

Przyczyny skąpych miesiączek

Tendencja do skąpych miesiączek może mieć podłoże genetyczne i stanowić o „urodzie danej kobiety”. Często podobne miesiączki miewają matka czy siostra. Skąpe miesiączki nie mają przy tym związku z płodnością – co warto podkreślić. Wykazano, że z powodu niepłodności cierpi równie dużo kobiet z „normalnymi” jak i skąpymi miesiączkami.

Dlatego jeśli kobieta zawsze miewała skąpe miesiączki i badania u ginekologa nie wykazują niczego niepokojącego, należy uznać, że wszystko jest w porządku. Nad sytuacją należałoby się pochylić, gdy skąpa miesiączka występuje po normalnej menstruacji. W tym wypadku powodów może być kilka.

Po pierwsze ciąża. Jeśli w okresie, w której spodziewamy się miesiączki wystąpi plamienie, dochodzi do niewielkiego zabrudzenia krwią, warto wykonać test ciążowy, by sprawdzić, czy powodem „miesiączki” nie jest tak naprawdę implantacja zarodka.

Po drugie zaburzenia hormonalne, czasami zdarzające się każdej nawet regularnie miesiączkującej kobiecie. W przypadku często powtarzających się skąpych miesiączek i nieregularnych cykli trzeba brać pod uwagę przekwitanie. U 1 na 100 kobiet menopauza rozpoczyna się po 30stych urodzinach. Choć nie spodziewamy się jej tak szybko, to właśnie ona może być przyczyną skąpych miesiączek.

Czasami przyczyna leży w zaburzeniach hormonalnych niereprodukcyjnych, w tym kontekście znaczenie ma zwłaszcza niski poziom hormonów tarczycy, wysoki poziom prolaktyny, wysoki poziom insuliny (wskazane badanie w kierunku cukrzycy) oraz wysoki poziom androgenów. Wszystkie te czynniki mogą prowadzić do wystąpienia skąpych okresów.

Po czwarte powodem może być długoletnie stosowanie tabletek antykoncepcyjnych, co może prowadzić do zaniku endometrium. 

Rzadkim powodem jest zespół Sheehana, czyli poporodowa martwica przysadki, występująca na skutek sporej utraty krwi. Uszkodzenie przysadki może skutkować zatrzymaniem miesiączki lub wystąpieniem skąpych miesiączek.

Niekiedy skąpe miesiączki wynikają z obecności blizn na macicy, po przeprowadzonej operacji,, na przykład usunięciu mięśniaków. Blizny sprawiają, że obszary endometrium stają się mniejsze, co w konsekwencji prowadzi do zmniejszenia intensywności krwawień.

Często przyczyn skąpych miesiączek należy szukać w stanie emocjonalnym. Kiedy na skutek nadmiernego stresu nie dochodzi do wystarczającej produkcji estrogenu, jajniki nie są pobudzane do pracy, co może skutkować nie tylko mniejszym krwawieniem, ale nawet jego zatrzymaniem.

Jak poznać przyczynę?

Jeśli skąpe miesiączki zdarzają się coraz częściej, cykle są nieregularne lub towarzyszą Ci inne objawy, warto udać się do lekarza. Można też wykonać proste badania, które często pozwalają poznać przyczyny problemów:

• testy krwi: FSH, LH, estrogenu, progesteronu, hormonu tarczycy, prolaktyny, insuliny, androgenów,
• ocenę występowania zespołu policystycznych jajników (wysoki poziom insuliny i androgenów)
• badanie USG – można ocenić grubość endometrium, stan jajników.

Leczenie

Sposób postępowania uzależniony jest od przyczyn skąpych miesiączek. Ich poznanie wymaga szczegółowej diagnostyki.

Można spróbować również domowych sposobów, które jednak nie powinny być argumentem za odwlekaniem wizyty u lekarza:

• wyeliminowania białego cukru z diety,
• stosowania zróżnicowanej, bogatej w składniki odżywcze diety,
• włączenie do diety imbiru, który pomaga w leczeniu burz hormonalnych. Parzymy pół łyżeczki świeżego imbiru w filiżance wody przez 5 do 7 minut. Pijemy trzy razy dziennie po posiłkach przez minimum miesiąc.
• stosowanie nasion sezamu – pół łyżeczki nasion zalewamy gorącą wodą i pijemy dwa razy dziennie. Stosujemy dwa dni przed przewidywanym terminem miesiączki. Pomocne mogą być również kąpiele w wodzie z nasionami sezamu.
• sok z mango – zwiększa przepływ krwi, poprawia funkcjonowania ciała, należy pić 2-3 szklanki soku z mango dziennie. Do soku warto dodać 1 łyżeczkę soku z imbiru i łyżeczkę miodu.