To tylko lęk czy coś więcej? Nerwica lękowa rozwija się podstępnie

Każdy z nas odczuwa lęk. To emocja, której często nie lubimy, ale która ma określone zadanie. Ma wzbudzić naszą czujność i uchronić przed niebezpieczeństwem. Co jednak w sytuacji, kiedy boimy się nawet wtedy, kiedy paradoksalnie powinnyśmy czuć się zrelaksowane i wypoczęte? Jak to się dzieje, że z osoby uśmiechniętej zamieniamy się w jednostkę wyizolowaną, smutną i wystraszoną, której nie sposób wyciągnąć z domu? Kiedy pojawiają się ataki paniki, ciągła irytacja i rozdrażnienie? Skąd się biorą te nadmierne reakcje, nad którymi przestajemy panować? Kiedy zwykły lęk to już nie naturalny objaw, ale nerwica lękowa? I dlaczego zwykłe „weź się w garść” nie wystarczy?

Jedna na pięćdziesiąt osób

Nerwica lękowa (zespół lęku uogólnionego, GAD – general anxiety disorder) to zaburzenie, które dotyczy, według szacunków, 1 na 50 osób. Najczęściej rozwija się u osób perfekcyjnych, ambitnych, emocjonalnych. Czynnikiem ryzyka jest przemoc w rodzinie, brak poczucia bezpieczeństwa w najmłodszych latach życia, ubóstwo, wychowywanie przez bardzo wymagającego rodzica.

Nerwica lękowa ma dość podstępny początek, trudny do zidentyfikowania. Może bowiem pojawić się na niemal każdym etapie życia. Niezależnie od aktualnej sytuacji osoby chorej.

Nerwica lękowa objawia się przewlekłym lękiem, nieadekwatnym do sytuacji. Na początku w sytuacjach wywołujących stres – wystąpieniach publicznych, podczas wizyt w określonych miejscach, w trakcie rozmów z osobami, których się nie lubi. Z czasem nieprzyjemny niepokój obejmuje coraz więcej obszarów z życia i nie mija właściwie wcale. Towarzyszy osobie chorej od rana do nocy, nawet wtedy,  kiedy paradoksalnie powinna być ona zrelaksowana i czuć się bezpiecznie.

Jak objawia się nerwica lękowa?

Nerwica lękowa to innymi słowy permanentny strach przed wieloma sytuacjami, rzeczami czy miejscami. Lęk jest tak duży, że uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Często osoba chora nie jest w stanie wyjść samodzielnie z domu, unika spotkań towarzyskich, pewnych sytuacji. Sam lęk napawa strachem przed nim samym. Osoba z nerwicą nie kontroluje w najmniejszym stopniu swoich emocji. Nie wierzy, że cokolwiek się zmieni. Żałuje, że przyszła na świat. Nierzadko nie jest w stanie znieść myśli, że urodziła dzieci, które też będą cierpieć…

Osoba z nerwicą lękową żyje w poczuciu zagrożenia, ma nadszarpnięte nerwy i wrażenie bycia osaczoną. Jest podenerwowana, ciągle zirytowana, nie umie w pełni panować nad swoim zachowaniem, ciągle się zamartwia. Objawom tym towarzyszą inne symptomy – nawracające bóle głowy, kołatanie serca, uczucie duszności, ból brzucha, uczucie ściśnięcia w gardle, biegunki, pocenie się, a nawet nieregularne miesiączki. Czasami pojawia się uczucie zimna, drgawki, pustka w głowie i paniczny strach przed śmiercią. Zazwyczaj osoba chora jest mocno zmęczona, a mimo to nie może się wyspać, cierpi na bezsenność.

Objawy nerwicy w wielu przypadkach pojawiają się w okresach wyjątkowo stresujących, kiedy dużo pracujemy, mamy mało czasu na odpoczynek, w momentach przełomowych, gdy stres mocno dochodzi do głowy.

Skąd się bierze nerwica lękowa?

Niestety nie jest znana pełna przyczyna powstawania zaburzenia. Lekarze wskazują, że nerwica lękowa może być związana z:

• zaburzonym wydzielaniem neuroprzekaźników w mózgu – noradrenaliny i serotoniny,
• urazami psychicznymi, traumami,
• brakiem poczucia bezpieczeństwa,
• trudną sytuacją życiową.

Najczęściej przyczyn nerwicy lękowej szuka się w dzieciństwie pacjenta – w niezaspokojeniu podstawowych potrzeb bezpieczeństwa, a także w skłonnościach genetycznych (często choruje kilka spokrewnionych ze sobą osób).

Niekiedy choroba związana jest z nieprawidłową pracą tarczycy, przyczyną może być też niski poziom witaminy D3.

Jak leczyć nerwicę lękową?

„Weź się w garść” nie pomoże. Podobnie jak próby przekonywania, że „trzeba wyjść do ludzi”. Osoba chora chce się zmienić, ale nie potrafi. Nieudolne próby mobilizacji jej przez osoby z zewnątrz dają efekt odwrotny do zamierzonego. Zamiast pomagać, wbijają ją w jeszcze większą otchłań. Rozwiązanie jest tylko jedno: kochać, wspierać, nie oceniać i nie wyśmiewać.

Nerwica lękowa wymaga terapii u  psychiatry i psychoterapii. Czasami niezbędne jest przyjmowanie leków i suplementów diety (np. witaminy PP). Niekiedy potrzebna jest zmiana miejsca zamieszczania czy pracy.  Niestety choroba lubi nawracać, dlatego terapie trzeba powtarzać.

Choroby nie wolno bagatelizować. Nieleczona może być bardzo groźna. Często prowadzi do depresji.