Wpływ ojca na przyszłe życie córki

Wiele mówi się o roli i wpływie matki na życie jej córki. Nawiązaniu się naturalnej więzi sprzyja okres oczekiwania, jakim jest ciąża, ta sama płeć oraz czas, jaki matka spędza, opiekując się córką w pierwszych latach jej życia. To właśnie ona uczy dziewczynkę, jak wygląda i przejawia się kobiecość. Natomiast o wiele mniej uwagi poświęca się wpływowi na córkę drugiego z rodziców, czyli ojca. A okazuje się, że tata ma równie sporo do zrobienia.

Co ojciec daje córce?

Ojciec nie ma łatwego zadania. Czasami jako przedstawiciel odmiennej płci jest odstawiony przez matkę dziecka na drugi plan. Bywa, że sam odchodzi od rodziny. Zdarza się, że nie ma dobrego wzorca rodzica i rozczarowany płcią nowo narodzonego dziecka decyduje się na uczuciowe odejście, skupiając się jedynie na przynoszeniu pieniędzy rodzinie.

Tymczasem to od ojca dziecka w dużej mierze zależy, na jaką kobietę wyrośnie córka. Tata wywiera bowiem ogromny wpływ na osobowość małej dziewczynki i ma relacje, jakie będzie ona nawiązywała z mężczyznami w dorosłym życiu. W końcu ojciec to pierwszy i do pewnego momentu najważniejszy mężczyzna w życiu młodej kobiety, stanowiący wzorzec męskości, wprowadza córkę w świat odmiennej płci.

Dobre dzieciństwo to dobra przyszłość

Wszystkie dzieci do prawidłowego rozwoju potrzebują spełnienia trzech podstawowych potrzeb:

• Przynależności – dziecko chce należeć do kogoś, dla kogo jest ważne, kto będzie o nie dbał, zapewni czułość, bezpieczeństwo, poświęci swój czas i uwagę.
• Kompetencji – mały człowiek musi się wszystkiego nauczyć. Dopiero pod wpływem bliskich jemu osób zaczyna odkrywać własne możliwości i talenty. Istotne jest, by do nowych wyzwań dziecko podchodziło nie ze strachem a radością i entuzjazmem.
• Wartości– niezmiernie ważne jest by dziecko czuło się akceptowane przez oboje rodziców. Dopiero wtedy, czując, że jest ważne, cenne oraz znaczące będzie w stanie zaakceptować siebie takim, jakim jest.

Gdy jesteśmy dziećmi, postrzegamy rodziców jako osoby wszystkowiedzące i nieomylne. Obserwując relacje, jakie są między ojcem a matką, ich stosunek do siebie uczymy się, jak wygląda związek dwojga ludzi. Słowa, czyny, gesty ojca skierowane do nas – dzieci decydują, jak będziemy postrzegać samych siebie i wpłyną na naszą przyszłość.

W najlepszej sytuacji są kobiety, które miały szczęście dorastać w ciepłym, bezpiecznym, pełnym akceptacji, wzajemnej miłości i szacunku domu. Które zamiast słów niezadowolenia słyszały komplementy odnośnie swojej urody i intelektu oraz miały okazywane należne im zainteresowanie. Takie dziewczynki mają największe szanse na to, że wyrosną na pewne siebie, odważne, szczęśliwe i spełnione kobiety, które mądrze wybiorą przyszłego partnera życiowego.

Co jednak w sytuacji, gdy nasze dzieciństwo jest dalekie od ideału? Zamiast miłych słów ciągle słyszymy o tym, że córka/syn sąsiadki lub rodzeństwo są przez naszego ojca wychwalani, a my krytykowane, wyśmiewane, w domu stosowana jest przemoc fizyczna i/lub psychiczna? Gdy słyszymy, że jesteśmy brzydkie, głupie i na pewno nic nie osiągniemy w życiu? Mając taki bagaż z dzieciństwa, już jako dorosłe kobiety z dużym prawdopodobieństwem będziemy miały problem z niską samooceną, brakiem wiary we własne możliwości, trudności w nawiązywaniu oraz utrzymaniu poprawnych relacji z płcią przeciwną.

Nieobecny ojciec

Nieobecność ojca w życiu córki może być uczuciowa lub fizyczna. Fizyczna- jeżeli opuścił on swoją rodzinę po rozwodzie/w ogóle nie pojawił się w życiu córki po jej narodzinach/zmarł przedwcześnie. Uczuciowa nieobecność pojawia się, gdy mimo mieszkania we wspólnym domu, ojciec nie uczestniczy realnie w życiu dziecka. Skupiony wyłącznie na pracy zawodowej, obojętny na uczucia dziecka i jego emocjonalne potrzeby, traktuje zarabianie pieniędzy jako formę ucieczki przed wyzwaniem, jakim jest dla niego wychowywanie. Jak taka postawa wpłynie na córkę?

Badania przeprowadzone przez amerykańską instytucję National Fatherhood Initiative dowodzą, że jeżeli w dzieciństwie dziewczynki nie wykształciła się między nią a jej ojcem odpowiednio silna więź, to pojawia się zwiększone prawdopodobieństwo tego, że dziewczyna stanie się ofiarą przemocy fizycznej, wykorzystywania seksualnego, osiągnie gorsze wyniki w szkole oraz będzie miała problem z nawiązywaniem prawidłowych relacji międzyludzkich.

Jeżeli ojciec rozstał się z jej matką i założył nową rodzinę „zapominając” o córce, ta może poczuć się zazdrosna i zdradzona. Zacznie obwiniać siebie za taki stan rzeczy, doszukując się w sobie wad, przez które jej „tatuś” odszedł, lub przerzuci winę na matkę – nie dość „dobrą”, by zatrzymać mężczyznę. W przyszłości jako już dorosła kobieta będzie miała ona problem z zaufaniem partnerowi, mając zakodowane gdzieś w tyle głowy, że mężczyźni „zawsze zdradzają i odchodzą”.

Córka oziębłego, niedostępnego uczuciowo i/lub fizycznie ojca nie otrzymując tak potrzebnej jej miłości i bliskości rodzicielskiej, prawdopodobnie już jako nastolatka będzie poszukiwała tych uczuć na zewnątrz. Wykorzystując swoją seksualność, przedwcześnie rozpocznie życie seksualne, chcąc zatrzymać przy sobie często niewłaściwych, wykorzystujących ją i nieszanujących mężczyzn, którzy okazali jej jakiekolwiek zainteresowanie. Mając bardzo niskie poczucie własnej wartości, uważa ona bowiem, że na ciepłe uczucia musi sobie zasłużyć a bliskość jest dla niej jednoznaczna ze stosunkiem seksualnym.

Niekiedy kobiety, które wychowywały się bez ojca zaczynają idealizować nieobecnego tatę, co skutkuje trudnościami w tworzeniu oraz trwaniu ich późniejszych związków. Trudno bowiem zwykłemu mężczyźnie sprostać wygórowanemu, niemożliwemu do osiągnięcia ideałowi, jakim jest tata, którego się da facto nie miało. Przez duże kompleksy związane z wyglądem czy intelektem kontakty dorosłych już kobiet z mężczyznami nacechowane są niepewnością. Rośnie również ryzyko pojawienia się zaburzeń odżywiania czy depresji. Brak ojca w swoim życiu kobieta może sobie rekompensować, wiążąc się z mężczyznami, w relacji, z którymi może poczuć się jak córka, oni zaś zaczynają mimowolnie odgrywać rolę jej ojca.

Ojciec nadmiernie uczuciowy

Może się też zdarzyć, że ojciec jest wobec córki nadmiernie opiekuńczy, postrzega dziewczynki jako istoty bardzo kruche i delikatne. Niby sytuacja idealna – córka jest stawiana na piedestale, komplementowana, cały czas słyszy zachwyty wpatrzonego i spełniającego jej wszelkie zachcianki ojca. Dorastając, zaczyna jednak postrzegać mężczyzn jako uległych i słabych, w tworzonych przez siebie związkach może stać się dominująca, wymaga od partnera bezwarunkowego podporządkowania się. Matka w takim układzie jest bardzo często nieistotna, spychana na dalszy plan, co również skutkuje niewłaściwym wzorcem związku uczuciowego.

Jak wychować córkę? Najważniejsza jest silna więź

Ojciec świadomy odpowiedzialności, jaka na nim spoczywa w związku z narodzinami córki musi przede wszystkim wygospodarować czas na nawiązanie mocnej więzi z dzieckiem. Będzie się ona tworzyć poprzez wspólne spędzanie czasu, dialog oparty na zaufaniu, szczerości oraz otwartości. Słowa nie powinny być rzucane na wiatr, lecz podparte odpowiednimi gestami, zachowaniem oraz postawą, by mogło wykształcić się zaufanie ze strony dziecka.

Ojciec nie może narzucać swojego zdania bez wysłuchania racji córki. Ma być doradcą, jednak tylko jeżeli dziecko o to poprosi. Niezmiernie istotne jest zapewnienie córce poczucia bezpieczeństwa, tego, że bez względu na wszystko zostanie ona wysłuchana a nie osądzona i potępiona. Córka czując, i widząc, że jest ważna dla swojego taty, który jest dla niej „tarczą” i schronieniem w przypadku życiowych zawirowań, znajdując w nim potrzebne oparcie, słysząc miłe słowa dotyczące wyglądu, doceniana i bezwarunkowo kochana, wyrabia w sobie poczucie własnej wartości. Ostatecznie tworzy ona obraz siebie samej jako wartościowej, atrakcyjnej, samodzielnej, silnej kobiety, która pokona wszelkie życiowe trudności.

Nie bez znaczenia jest również sposób, w jaki ojciec traktuje matkę swojej córki. Nawet jeżeli nie są razem, powinien nadal okazywać jej szacunek oraz utrzymywać poprawne, najlepiej życzliwe relacje. W ten sposób córka otrzyma prawidłowy przekaz dotyczący tego, jak powinna być traktowana kobieta.

Jaki ojciec, taki partner?

Według wielu teorii psychodynamicznych powiązanych z freudowską teorią psychoanalizy, na partnerów wybieramy mężczyzn podobnych do naszych ojców. Widząc u innego mężczyzny cechy fizyczne zbliżone do posiadanych przez ojca, kobieta czuje się w towarzystwie danego wybranka bezpiecznie, bo w podświadomości wie, czego po nim może się spodziewać. Niestety, jeżeli ojciec był uzależniony od alkoholu, miał inne nałogi, to istnieje większe prawdopodobieństwo, że jego córka powtórzy w swoim życiu błędy rodziców.

Dobry ojciec jest jak polisa na przyszłość. Co jednak w sytuacji, gdy nasze relacje z nim są dalekie od ideału, nasze dzieciństwo nie było sielanką lub w ogóle nie zaznałyśmy ojcowskiego uczucia? Warto wtedy uświadomić sobie, że o ile nie mamy wpływu na przeszłość, to na naszą przyszłość już jak najbardziej. Zastanówmy się, co myślimy o sobie, jak siebie oceniamy? Jak dużo z tego ma lub może mieć swoje źródło w dzieciństwie, w przekazach usłyszanych od ojca, lub na skutek braku jego obecności i jak to wpłynęło na nasze życie?

Pocieszające jest, że wartościowe relacje tworzone w dorosłym życiu w pewien sposób są w stanie zniwelować złe wpływy z dzieciństwa.

Jeżeli jednak nie potrafisz sama poradzić sobie z przeszłością, była ona zbyt traumatyczna, to nie wahaj się skorzystać z pomocy specjalisty.